Nhà văn - nhà báo Lê Khắc Hoan sinh năm 1937, quê quán Thừa Thiên Huế, từng nhiều năm dạy học, sau đó công tác tại báo Giáo dục và Thời đại (1966). Ông từng kinh qua các chức vụ Phó Tổng biên tập Báo Giáo dục và Thời đại, Báo Dân trí, Tạp chí Thế Giới mới, Tạp chí Trí tuệ, Tạp chí Giáo dục và Xã hội.
Nhà báo - nhà văn Lê Khắc Hoan nổi tiếng với tác phẩm “Mái trường thân yêu” viết năm 1963 và đoạt nhiều giải thưởng văn chương, truyện ngắn “Chuyện một cô giáo mới” của ông đoạt giải Ba báo Văn Nghệ, giải Nhất với truyện ngắn “Chân trời xa xôi” trong cuộc thi do báo Người giáo viên nhân dân tổ chức.
Lê Khắc Hoan là một nhà báo, nhà giáo lão thành, kỳ cựu được nhiều người yêu mến bởi sự thông tuệ, giỏi toàn diện. Trong suốt 50 năm, ông đã miệt mài làm việc với từng con chữ: từ dạy học, viết văn cho đến viết báo. Dù với mỗi nghề, ông đều dành cho nó trọn vẹn tâm huyết và tinh thần làm việc không ngừng nghỉ, nhưng có lẽ tên tuổi của Lê Khắc Hoan được nhiều người biết đến nhất với nghề nhà báo.
Đọc tác phẩm “Mái trường thân yêu” ta thấy được giá trị tinh thần “Mái trường” của quyển sách không hề suy xuyển từ thời những năm tháng chiến tranh gian khó cho tới ngày nay và đã trở thành cuốn sách gối đầu giường rất đỗi thân yêu của nhiều thế hệ học sinh, sinh viên trong suốt hơn 50 năm qua. “Mái trường thân yêu” là câu chuyện có thật kể về cậu học sinh tên Việt, vốn là một học sinh thị xã chuyển về trường huyện Lâm Thao. Do điều kiện gia đình, Việt phải ở cùng bà nội và bắt đầu làm quen với thầy cô, các bạn và môi trường học tập mới.
Tất cả ký ức và tình cảm sâu đậm của mái trường thời đó đã được thể hiện sinh động, khắc ghi mãi trong tôi dù nửa thế kỷ đã trôi qua.
Cuốn sách đã lan tỏa hầu như đến với tất cả các các em học sinh, các trường học lúc bấy giờ, được trong và ngoài ngành giáo dục, tất cả các thầy cô, học sinh và bạn đọc rất xúc động, được xem là hình ảnh điển hình về tinh thần phấn đấu vượt khó để học tập tốt, tinh cảm tôn sư - trọng đạo tiêu biểu của nhà trường Việt Nam.
Tác phẩm không chỉ mang lại cho các độc giả lớn tuổi một kỷ niệm không thể phai nhạt về một thời học sinh đặc biệt gắn liền với giai đoạn lịch sử mà còn mang đến cho các bạn trẻ một “mái trường” đặc biệt, dù không giống như ngôi trường các bạn đang theo học, nhưng vẫn rất gần gũi với những câu chuyện học trò thú vị, đáng yêu.
Những mẩu chuyện rất đời thường, gần gũi xoay quanh các mối quan hệ gia đình, thầy trò, bạn hữu. Cùng với đó là những sự kiện, sự việc, những hoạt động sôi nổi bất ngờ diễn ra tại một trường cấp 2 ở một vùng quê đang đổi mới từng ngày, như xây dựng Vườn Địa lý, Vườn Sinh học, những hoạt động Măng non... mà hầu như tất cả các trường ở miền Bắc trong những năm đó có nếp sinh hoạt giống nhau. Chính điều đó làm cuốn sách rất gần gũi, và trở thành kỷ niệm chung của thế hệ bạn đọc trong những năm đó.
Điều thú vị của cuốn sách còn đến từ cách viết hết sức dí dỏm, hài hước; đọc tác phẩm không chỉ giúp bạn đọc được cười vui mà còn thấm thía những thông điệp đầy ý nghĩa tác giả gửi gắm. Lê Khắc Hoan đã đưa những bài học giáo dục vào tác phẩm một cách mềm mại, nhờ vậy mà chúng thấm vào tim, vào óc người đọc. Nó làm cho mỗi học sinh nhận ra, không chỉ phấn đấu để học giỏi mà còn cần có tấm lòng nhân ái vì tài và đức luôn phải song hành với nhau.
Bên cạnh những nhân vật tích cực, những bông hoa rực rỡ sắc hương trong vườn hoa Hai Tốt của trường như cô giáo Mùi rất đáng phục, đáng yêu, bạn Loan sắc sảo, bạn Chiến chịu thương chịu khó, bạn Mạnh lém lỉnh, thông minh, bạn San nghịch ngầm nhưng tốt bụng, chúng ta bắt gặp xuyên suốt truyện là nhân vật Việt - một học sinh từ thị xã mới về nông thôn học, học lực giỏi, rất thông minh, chăm đọc sách, song luôn đố kỵ, ích kỷ, khó hòa đồng đã được tác giả khắc họa với bút pháp phê phán khá tinh tế, nhẹ nhàng mà ấn tượng, thuyết phục.
Những câu chuyện, những tình huống như thế, giờ đây đọc lại là được đọc lại từng kỷ niệm. Thì ra có những câu chữ, những tình tiết ta từng thuộc từng nhớ, tưởng đã nằm yên trong ký ức, đọc lại là dịp để phục dựng tất cả.
Tuy rằng câu chuyện ở năm 1962, hai miền còn chia cắt, nhưng ngay từ khi ấy, các bạn học sinh đã đầy ắp tinh thần thống nhất đất nước và mơ ước, đến năm 1982 đất nước đã liền một dải – niềm mơ ước hóa ra là tiên đoán. Lúc ấy họ chưa biết sẽ có một cuộc chiến ác liệt, và thế hệ họ sẽ hy sinh nhiều nhất trong cuộc chiến sắp tới.